Afganistan Hazaraların Kültür ve Dayanışma Derneği ve Karadeniz Araştırmaları enstitüsünün ortaklaşa düzenledikleri “Son 10 yılda Afganistan ve Hazara’ların Konumu” adlı panel, fotoğraf ve el sanatları sergisi Karadeniz Teknik Üniversitesi Osman Turan Kültür ve kongre Merkezi Konferans salonunda yapıldı.
Etkinliğin sunuculuğunu Afganistan Hazaraları Kültür Ve Dayanışma Derneğinin kurucularından ve Bursa Bilecik’ten bu program için Trabzon’a gelen Tüğba Ünal Muhibbi yaptı.
Açılış konuşmasını Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü müdürü Doç. Dr. Kemal Üçüncü yaptı. Üçüncü tüm davetlilere teşekkür etti ve bu programların çoğalması gerektiğini söyledi.
İkinci konuşmacı olarak kürsüye çıkan Afganistan Hazaraları Kültür Ve Dayanışma Derneği Başkanı Muhammet Gül Tüm katılımcılara teşekkür etti. Gül Afganistan her zamankinden daha çok birlik ve beraberliğe ihtiyaç duyduğunu ve Afganistan’ın kalkınması için Dünyanın değişik ülkelerinde bulunan Afganistanlı aydınların el ele vermeleri gerektiğini ve eğitim için gereken tüm çabaların gösterilmesi icap edildiğini belitti. Gül Türkiye üniversite eğitimi konusunda Afganistan’a çok büyük destek verdiğini ve bu desteklerin devamını dilediğini dile getirdi.
Danimarka’dan programa iştirak eden Saccad Hüseyin birlik ve bütünlüğü anlatan Hazaraca bir şiir okudu.K.T.Ü de yüksek lisan öğrencisi Murtaza Kohistani son 10 yılda Afganistan ile ilgili bir makale okudu. Savaşlardan önce ve savaşlardan sonraki Afganistan’ı anlatan kısa bir slayt gösterisi yapıldı. Kısa bir ara ve ikram esnasında Ali Omid tarafından hazırlanan bir fotoğraf sergisi ve el sanatları sergisinin açılışı K.T.Ü Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hikmet Öksüz ve Akçaabat Belediye Başkanı Şefik Türkmen Ve Trabzon İli Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Süleyman Çakar tarafından açıldı.
İkinci Bölümde panel Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektör yardımcısı Prof. Dr. Hikmet Öksüz’ün başkanlığında başladı. Hikmet Öksüz Türkiye ve Afganistan ilişkilerini ele aldı ve Mustafa Kemal Atatürk Ve Emir Amanullah Han döneminden günümüze Türkiye ve Afganistan Dostluğundan bahsetti. Halklar arası dostluğun derin bir geçmişe sahip olduğunu vurgulayan Hikmet Öksüz bu dostluğun daha da pekiştirilmesi için daha çok çalışmak gerekir ve bu etkinliklerin çoğalması gerektiğini belirtti.Karadeniz Teknik Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Tezcan Hazaraların eski tarihi Sakalardan, Ak hunlardan, Eftalitlerden ve Halaçlardan bahsederek Afganistan’ın eski bir Türk yurdu olduğunu belgeler ile ortaya koydular. Kırıkkale Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bilgehan Atsız Gökdağ Hazara dilinde bulunan ve Türkçe de bulunan kelimeleri örnek vererek Hazaraların Dili üzerinde çok daha kapsamlı çalışmaların yapılması gerektiğini söyledi. Bunun için da bölgede yaşlı insanlar üzerinde derlemelerin yapılması gerektiğini söyledi.
İnönü Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim üyesi Doç. Dr. Neslihan Durak HazaralarınÇengizhan’danÖnce ve Cengizhandan sonra Hazaraları Tarihi belgeler ile anlattı ve hazaraların Kültür ve inançları ile ilgili daha detaylı çalışmaya ihtiyaç olduğunu vurgulayarak çalışmaların hızlanması hususunda hazara aydınlarını da çalışmaya davet etti.Neslihan Durak Afganistan’da tüm etnik grupların birlik ve beraberlik içinde ülkenin dirliği için çalışmaları gerektiğini söyledi. Afganistan asıllı araştırmacı yazar MohammadİshaqFayyaz son 10 yıl da Afganistan’da değişim meydana geldiğini özellikle Hazara toplumu eğitime büyük ilgi gösterdiğini anlattı, ancak Afganistan’a gelen destekler adil olarak ilgililer tarafından dağılmadığını ve Hazara bölgesinde yatırım yapılmadığı söyleyerek Hazaraların hakkı Karzayi hükûmeti tarafından gasp edildiğini ve her alanda Hazaralar ikinci sınıf muamelesi gördüğünü söyledi. Son konuşmacı ve Afganistan Ankara Büyük Elçiliğinde ikinci Katıp olarak görev yapan Seyit PiseraliKeyani son 10 yılda Afganistan’ın geneli özellikle Hazaralar eğitime çok önem verdiklerini ve üniversite öğrencilerin çok büyük bir oranını Hazara asıllı öğrencilerden oluştuğunu belitti. Kayani dünya tarafından Afganistan’a gönderilen yardımların Hazara halkına ulaşmadığını söyleyerek bu konuda gerçekten büyük sorunlar olduğunu söyledi. Programın sonunda katılımcılara teşekkür belgesi verildi
Etkinliğin ikinci gününde Afganistan Hazaraları Kültür ve Dayanışma derneği Üyeleri değerlendirme toplantısı düzenledi. Bu toplantıda bir sonraki toplantının 2014 yılında Afganistan’ın Bamyan şehrinde yapılacağı kararı alındı.
Afganistan Hazaraları Derneği
