Afganistan Hazaları Kültür ve Dayanışma Derneği temsilcileri Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Hakları inceleme komisyonu başkanı sakarya millet vekili sayın Ayhan Sefer ÜSTÜN ve Türkiye Cumhuriyeti İç İşleri Bakanlığı Göç Dairesi Genel Müdürlüğü Uluslararası Koruma Dairesi başkanı sayın Mehtap İYİCE ve konu ile ilgili yetkililerle bir araya geldi
Bugün Afganistan Hazaraları Kültür ve Dayanışma Derneği teşebbüsü ile 25 gündür Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) önünde 25 gündür devam eden Afganistanlı mültecilerin eylemine destek ve sorunlarını çözmek amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu başkanı ve Sakarya Milletvekili Sayın Ayhan Sefer ÜSTÜN beyle bir toplantı yapıldı. Toplantıya derneğin Ankara temsilcisi Kamal SEDAGAT, Kayseri temsilcisi Zakira Frotan ve eyleme katılanlar adına Hadi EHSANi ve Roghiya AZİMİ katıldı.
Toplantının başında komisyon başkanına Afganistanlı mültecilerin son yıllardaki durumu ve sıkıntılarından bahsedildi. Ardından BMMYK’nın özellikle son yıllardaki aldığı yanlış ve taraflı kararlar ve bu kararlardan dolayı Afganistanlı mültecilerinin yaşamak zorunda kaldıkları zor hayat aktarıldı.
Komisyon başkanı da durumdan üzüntü duyduklarını ifade ettiler. Mültecilerin durumları için değişik ülkelerin ilgili kurumları ile irtibatta olduklarını ve önümüzdeki görüşmelerde bu sorunların da dile getirileceğinden söz ettiler. BMMYK’nın son zamanlarda aldığı kararlar ve uygulamalar, kuruluşunun söz ettiği değerlerden uzak olduğunu ve kuruluşun eskisinden daha az güce sahip olduğunun bir göstergesi anlamına geldiğini ifade ettiler. Türkiye devleti ise şuanda Türkiye’de bulunan mülteci sayısında daha fazla bir sayının ihtiyaçlarını karşılamak ve mültecilere daha çok yardımcı olmak adına yeni bir göç kanunu çıkardığını dile getirdiler. Ayrıca en yakın bir zamanda Afganistanlı mültecilerin sorunlarının dile getirilmesi ve çözülmesi için TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu tarafından özel bir heyetin BMMYK Ankara Ofisine bir ziyarette bulunacağına söz verdiler.
Heyet bu toplantının ardından komisyonun uzmanlarından Sayın Kenan ALTAŞ beyle de bir görüşme yaptılar. Kenan Beyle özellikle BMMYK Ankara Ofisinin önünde 25 gündür eylem yapanların şikayet ve istekleri üzerinde konuşuldu. Sayın ALTAŞ Bey durumdan duyduğu üzüntüyü dile getirirken komisyon başkanı ile BMMYK’ya ziyarette bulunacak özel heyetin biran önce gönderilmesini tekrar komisyonda dile getireceğini ifade ettiler. Kendisi mültecilerin haklı olduğunu ifade ederken eylem yerine derneğin yaptığı gibi ilgili kurumlarla irtibata geçmenin daha yararlı olduğunu hatırlatarak dernek temsilcilerine bu duyarlılıkları dolayısıyla teşekkür etti.
TBMM ziyareti sonrası yine Afganistan Hazaraları Kültür ve Dayanışma Derneğinin çabasıyla heyet Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Uluslararası Koruma Dairesi Başkanı Sayın Mehtap İYİCE ve konuyla ilgili iki yetkili ile bir görüşme yaptı.
Görüşme derneğin Ankara temsilcisi Kamal SEDAGAT Beyin mültecileri genel durumu, sorunları ve eylem yapanların isteklerini açıklamasıyla başladı. BMMYK’nın taraflı davranması ve ayrım yapması konuları daha çok vurgulandı. Afganistanlı mültecilerin Türkiye devleti ve milletinin yaptığı yardımlardan çok memnun oldukları ve bu yardımları unutmayacakları hatırlatıldı.
Ardından Sayın Başkan Türkiye devletinin Afganistan devleti ve halkını kardeş olarak gördüğünü söyleyerek bu yardımların devam edileceğini dile getirdiler. Anlatılan sorunların onlar için yeni olmadığını söyleyen Sayın İYİCE, belli aralıklarla BMMYK ile görüşmeleri sırasında onların da bu sorunları dile getirdiğini ve çözüm yolları aradıklarını hatırlattı. Ayrıca BMMYK’nın aldığı yeni kararlar için Türkiye devletinin onlardan bunu istediğini kesin bir dille reddetti. Mantıklı düşünüldüğünde toprak bakımında mülteci kabul edemeyen Türkiye devleti bakımından ülke sınırları içerisinde barınan sığınmacı ve mültecilerin biran önce güvenli 3. ülkeye gitmeleri bu ülkenin istediği bir durum olduğunu söylediler.
BMMYK ile görüşmelerde Afganistanlı mültecilerin durumlarına gerekçe olarak kendilerine başta özellikle İran’ın son yıllardaki durumundan dolayı Türkiye’ye çok fazla sayıda Afganistanlı mültecinin gelmesi ve mülteci kabul eden güvenli 3. ülkelerin Afganistanlı mültecileri istemediği nedenleri söylendiği ifade ettiler. Derneğin Kayseri temsilcisi öncelikle iltica bir hak olduğundan İran’dan gelenlerin sayısı bu insanların elinden bu haklarının alınamadığını söylediler. İkinci gerekçe için de ilgili ülkelerin temsilcileri ile resmi yollardan bilgi alındığını ve böyle bir durumun kesinlikle söz konusu olmadığını, bu ülkelerin mülteci seçimi sırasında cinsiyet, din ve ırk ayrımı yapmadığını söylediler.
Bunu ardından Sayın Başkan eylem yapanların isteklerini takip etmek amacıyla Göç İdaresi tarafından bir heyetin BMMYK ile görüşeceğine dair söz verdiler. Hata gerekirse BMMYK’nın yetkilileri bu sorunların çözümü için taşra illere gönderileceğini dile getirdiler ve gerekirse Sayın Başkanın şahsı veya yetkili tayin ettiği biri de bu şehirlere gidebilir şeklinde güvence verdiler. Ayrıca önümüzdeki aylarda Cenevre’de mültecilerle ilgili bir konferansın olacağını ve Göç İdaresi tarafından bu konferansa bir temsilci gideceğini söyleyen Sayın Başkan, orada dile getirilen konular içerisinde Afganistanlı mültecilerin sorunları da olacağının garantisini verdiler.
Samimi geçen bu görüşmenin sonunda Göç İdaresi yetkilileri mültecileri ilgilendiren ve mültecileri konusunda tüm yetkileri bu idareye veren ve 11 Nisan 2014 tarihinde yürürlüğe giren yeni yasa hakkında bilgilerdiler. Bu yasa ile birlikte Türkiye’de bulunan tüm ülkelerin mültecileri Göç İdaresi kontrolünde olacağını, mültecilere ait tüm dosyaların bu idareye gönderildiğini ve bu idarenin artık kabul işlemleri de yaptığı şeklinde açıklandı. Yeni yasa ile mültecilere birçok kolaylık sağlandığı gibi bazı konularda idareye daha katı haklar veren kurallar da gelmiştir. Örneğin tüm mültecilere sigorta ve çalışma izni alma konusunda sağlanan kolaylıkların yanı sıra ülke güvenliği açısından ilgili ilin yabancılar şubesinin izni dışında başka bir yerde bulunan veya izin alınmadan yapılan eylemler ve gösteriler için sigortanın kesilmesinden sınır dışı edilmeye kadar yetki veriliyor Göç İdaresine.
Sayın başkanın görüşme bitiminden önceki son sözleri, yeni yasa çerçevesinde eylemin ilk gününde bile izin almadan illerinden geldikleri ve izinsiz eylem yaptıkları gerekçesiyle eylem yapanları sert bir şekilde cezalandırılabildiğini ama bu eylemde Afganistanlı mültecilere hak verdikleri dolayısıyla 25 gün herhangi bir şey yapmadan bekledikleri lakin bundan sonra olası bu cezaları engelleyemedikleri oldu.
Heyet olarak anlayışlarından dolayı teşekkür ettiğimizi ve onların sabrını ve yetkilerini daha fazla zorlamamak adına durumu açık ve ayrıntılı bir şekilde eylem yapanlara aktaracağımızı ve olanaklarımız çerçevesinde eylemin biran önce bitmesi için elimizden geleni yapacağımızı söz verdik.
Ardından durumu tüm ayrıntıları ile eylemde yer alan Afganistanlı mültecilere aktardık. Mülteciler sözü geçen heyetlerin görüşmelerinin olumlu sonuçlanmasından emin olmamakla beraber sırf sığındıkları ülkenin yasalarına saygı duyduklarından dolayı eylemi sonlandıracaklarını söylediler.
